Tussen 10 en 14 mei 1940 wordt een groot deel van het dorpscentrum van Valkenburg door oorlogshandelingen verwoest. Een aanzienlijk deel van Valkenburg wordt met de grond gelijk gemaakt.
Door deze gebeurtenissen komt een deel van de Valkenburgse dorpsheuvel tijdelijk vrij van bebouwing en toegankelijk voor systematisch oudheidkundig bodemonderzoek op grote schaal.
Op 15 april 1941 wordt de eerste proefpunt aangelegd. Al vrijwel meteen vinden de archeologen resten van het castellum.
Op 20 oktober 1941 eindigt de eerste opgravingsperiode van professor Van Giffen in Valkenburg.
